همراه شو عزیز

توضیح :
ظاهرا مطلبی که در مورد شاعر این شعر نوشته ام اشتباه است و شاعر آن "برزین آذرمهر" است.
در بخش نظرات این نوشته توضیحی از ایشان (یا از طرف ایشان) درج شد که بهتر دیدم در متن این پست قرار گیرد:


کوششی در رفع یک سوء تفاهم

شعر «رزم مشترک» (همراه شو رفیق) از جمله شعرهای مجموعه‌ی «بپا خیز ایران من» سروده‌ی برزین آذرمهر (جعفر مرزوقی) است که نخستین بار در سال ۱۳۵۵ به همت انتشارات «ارانی» در خارج از کشور، و بعدها، در سال ۱۳۵۸ توسط «نشر صلح» به سرپرستی آقای ناصر مؤذن در ایران منتشر گردید. این شعر همان زمان‌ها ـ البته بی آن‌که من در جریان آن قرار بگیرم ـ به ابتکار هنرمند چیره‌دست، پرویز مشکاتیان و با هنرمندی استاد شجریان به‌صورت سرود رزمی درآمد و امروز شاهد اجراهای دیگری نیز از آن هستیم. علاوه بر آن، شعر «محبوب من وطن» با آواز شهرام ناظری و شعر دیگری نیز از همین مجموعه، آن‌گونه که در سایت رسمی زنده‌یاد مشکاتیان آمده است، برای تنظم آهنگ «پیروزی» مورد استفاده‌ی استاد قرار گرفته است.

از آنجا که شعر «رزم مشترک» و اساساً خود مجموعه‌ی «بپا خیز ایران من» تا مدت‌ها به شاعر پرآوازه‌ی ما، سیاوش کسرایی نسبت داده می‌شد و حتی اینجا و آنجا به نام او به چاپ هم رسید، بنا به توصیه‌ی برخی دوستان، بهتر دیدم یادداشت کوتاهی همراه این شعر کنم و بدین ترتیب بکوشم تا شاید به این توهم سرسخت، ریشه‌دار و حتی گاه آزاردهنده که هنوز که هنوز است پایداری نشان می‌دهد، پایان بدهم.

به‌گمان من شما هم همچون من، بر این باورید که به هیچ وجه گوارا نیست که شاعر اثری، هر بارخود را در وضعیتی بیابد که مجبور باشد دلیل و مدرک بیاورد تا ثابت کند شعری که خود او سروده، متعلق به دیگری نیست و تازه همیشه موفق هم نباشد! بی‌شک شما بهتر از من می دانید که درافتادن با توهمی که بر اثر نفوذ برخی از رسانه‌های گروهی جا باز کرده و گسترش یافته، کار چندان ساده‌ای نیست؛ مگر آن‌که با سلاح برابر به جنگ آن رفت. دلیل رویکرد من به شما این است.

در ضمن به آنهایی که شک و یقین‌شان در این مورد، نیرومندتر از آن است که آماده‌ی پذیرش چیزی غیر آن باشند، پیشنهاد می‌کنم دست کم به فهرست مجموعه شعرهای زنده‌یاد سیاوش کسرایی، از انتشارات «نشر کتاب نادر»، سال ۱۳۸۴، مراجعه کنند و اگر در آن، اثری از مجموعه‌ی شعر «بپا خیز ایران من» و یا شعرهایی که از این مجموعه به آن شاعر پرآوازه نسبت داده می‌شود، یافتند؛ بر باور خود اصرار ورزند!

با احترام و سپاس
جعفر مرزوقی (برزین آذرمهر)


********

برای اولین بار و پس از بیست و هشت سال : شاعر تصنیف " همراه شو عزیز ... " مشخص شد !


این روزها که ائتلاف اصلاح طلبان برای انتخابات پیش روی مجلس شعر حماسی و نوستالژیک " همراه شو عزیز کاین درد مشترک هرگز جدا جدا درمان نمی شود ! " را به یاری طلبیده و این شعر را به عنوان شعار انتخاباتی خود برگزیده است ؛ بهتر دیدم " همراه شو عزیز ... " را که با موسیقی سحر انگیز استاد پرویز مشکاتیان و آواز جاودانه ی استاد شجریان در خاطره ها مانده است را بهتر بشناسیم .
حرکت های انقلابی هنرمندان جوان موسیقی ایرانی تقریبا از سال های آغازین دهه 50 شکل گرفت ؛ از دل نهادی به نام مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی و در ذهن و مضراب و حنجره شاگردان نورعلی خان برومند و عبدالله دوامی !
حسین علیزاده در روزهای تاریک سال 56 قطعه "حصار " را در یادبود زندانیان سیاسی رژیم شاه در چهارگاه ساخت. تصنیف زیبای " برادر بی قراره " با مطلع " شب است و چهره میهن سیاهه / نشستن در سیاهی ها گناه " هم از موسیقی های انقلابی است که توسط محمدرضا لطفی در توصیف سیاهی آن روزها ساخته شد. پرویز مشکاتیان هم " رزم مشترک " را با مطلع " همراه شو عزیز تنها ممان به درد / کاین درد مشترک / هرگز جدا جدا درمان نمی شود " ساخت. محمدرضا شجریان نیز که از شاگردان مکتب برومند بود ، با گروه های انقلابی آن روز هم نوا شد .
بسیاری از موسیقی دانان زبده آن روزگار گردهم آمدند و قطعات و ترانه هایی را تصنیف کردند تا دوشادوش مردم به پا خاسته باشند . همین روزها بود که هنرمندان موسیقی ایرانی، تصمیم گرفتند کانونی به نام " چاووش " تشکیل دهند


جلد آلبوم چاووش 2 که خود به خوبی فضای حماسی آن سالها را نشان می دهد .


کانون چاووش را بزرگان امروز موسیقی ایرانی و ادبیات ما و جوانان مصمم آن روزگار بنا کردند و طی این رخداد بزرگ هنری ، ده ها اثر باشکوه در قالب ۱۲ حلقه نوار به علاقمندان موسیقی عرضه شد که در هریک از این قطعات نقطه عطف بزرگی در موسیقی امروز ما به شمار می آید. خوانندگانی چون شهرام ناظری، صدیق تعریف، بیژن کامکار با حضور هنرمندانه در چاووش بیشتر شناخته شدند و با خلق آثاری زیبا و دلنشین گام های نخست هنری خود را برداشتند.
آلبوم اول این گروه با نام " به یاد عارف" در تابستان 1357 منتشر شد. این آلبوم ترکیبی از موسیقی محمدرضا لطفی، صدای محمدرضا شجریان و اشعار هوشنگ ابتهاج بود که محتوای موسیقایی‌اش درباره عارف قزوینی موسیقی دان و تصنیف ساز مشهور دوره قاجار است. "چاووش 2 " بی‌درنگ پس از پیروزی انقلاب اسلامی و "چاووش 3 " ابتدای جنگ وارد بازار شد . چاووش 2 و 3 سرودهایی است انقلابی که احساسات اجتماعی ناشی از انقلاب و روحیه سیاسی مردم در آن دوره را به خوبی بازتاب می‌دهد. اما چاووش شماره یک به طور غیرمستقیم و البته بسیار ریشه‌ای‌تر، متناسب با افکار انقلابی مردم است .
تصنیف رزم مشترک یا همان " همراه شو عزیز " نیز اولین تصنیف آلبوم "چاووش هفت " است که ساخته استاد پرویز مشکاتیان و اجرا شده ی محمدرضا شجریان و گروه عارف بوده و به مناسبت اولین سالگرد انقلاب اسلامی در سال 1358 منتشر شد .
اما نکته ی مهم درباره این تصنیف آن است که در تمامی این سالها و در تمامی مجامع و همچنین در جلد آلبوم نیز از فردی با نام " برزین آذرمهر " به عنوان شاعر این اثر نام برده می شد . " برزین آذر مهر" نامی بود که در تمامی این سالها هیچ اثردیگری از او دیده نمی شد و همین امر سبب شده بود احتمال نام مستعار بودن این نام را بیش از بیش افرایش دهد .
در طی روزهای گذشته و به بهانه ی مطرح شدن دوباره این نام و شعر اثر از طریق دوست عزیز و بزرگواری که از نزدیکان استاد مشکاتیان هستند پی گیر این ماجرا شدم و با بیان شباهت های فراوان شعری بین این شعر و دیگر سروده های خود استاد مشکاتیان از ایشان خواستم که شاعر " همراه شو عزیز " را معرفی کنند .
استاد مشکاتیان پس از بیست و هشت سال لب به سخن گشود و مشخص شد شاعر این شعر حماسی خود پرویز مشکاتیان بوده است ...
همراه شو عزیز/همراه شو عزیز
تنها نمان به در/کین درد مشترک
هرگز جدا جدا/درمان نمی شود
دشوار زندگی/هرگز برای ما
دشوار زندگی/هرگز برای ما
بی رزم مشترک/آسان نمی شود
تنها نمان به در/همراه شو عزیز
همرا شو/همراه شو
همراه شو عزیز
همراه شو عزیز
تنها نمان به در/کین درد مشترک
هرگز جدا جدا/درمان نمی شود
با اینکه سنم اقتضا نمیکنه که چیز زیادی از آن زمان به یاد بیارم ولی با شنیدن این تصنیف، حس عجیبی پیدا میکنم،
یک حس مشترک


۷ نظر:

فرید دلدار گفت...

باید به اطلاع برسانم که برزین آذرمهر
یکی از نامهای مستعار سیاوش کسرایی میباشد. و برخلاف آنچه نوشته اید که: هیچ اثری غیر از رزم مشترک از برزین آذرمهر دیده نشده، باید بگویم که مجموعه شعر منتشر شده ای از برزین آذرمهر وجود دارد بنام
"بپا خیز ایران من" و شعر رزم مشترک هم در همان کتاب منتشر شده و اصل آنهم بجای "همراه شو عزیز" بصورت "همراه شو رفیق" نوشته شده.
خیلی ممنون میشوم اگر بفرمایید کجاآقای مشکاتیان خود را سراینده این شعر معرفی کرده اند

فرید دلدار گفت...

اگر به لینک زیر در سایت روزآنلاین
هم مراجعه کنید میبینید که سراینده
این شعر را "سیاوش کسرایی" معرفی کرده:
http://www.roozonline.com/persian/honare-rooz-2/honare-rooz-2-item/article/2009/june/17//-21dc992bb2.html

محمد قلمبر گفت...

دوست عزیز ممکن است مطلبی که نوشتم درست نباشه ولی من منبع خبر را اعلام کرده ام و لینک آن در متن موجوده.

با احترام
محمد قلمبر

الف نادعلی گفت...

درود بر شما
در سایت استاد مشکاتیان شاعر این اثر برزین آذرمهر اعلام شده است

http://www.meshkatian.ir/Books/Tasanif4.htm

ناشناس گفت...

کوششی در رفع یک سوء تفاهم

شعر «رزم مشترک» (همراه شو رفیق) از جمله شعرهای مجموعه‌ی «بپا خیز ایران من» سروده‌ی برزین آذرمهر (جعفر مرزوقی) است که نخستین بار در سال ۱۳۵۵ به همت انتشارات «ارانی» در خارج از کشور، و بعدها، در سال ۱۳۵۸ توسط «نشر صلح» به سرپرستی آقای ناصر مؤذن در ایران منتشر گردید. این شعر همان زمان‌ها ـ البته بی آن‌که من در جریان آن قرار بگیرم ـ به ابتکار هنرمند چیره‌دست، پرویز مشکاتیان و با هنرمندی استاد شجریان به‌صورت سرود رزمی درآمد و امروز شاهد اجراهای دیگری نیز از آن هستیم. علاوه بر آن، شعر «محبوب من وطن» با آواز شهرام ناظری و شعر دیگری نیز از همین مجموعه، آن‌گونه که در سایت رسمی زنده‌یاد مشکاتیان آمده است، برای تنظم آهنگ «پیروزی» مورد استفاده‌ی استاد قرار گرفته است.

از آنجا که شعر «رزم مشترک» و اساساً خود مجموعه‌ی «بپا خیز ایران من» تا مدت‌ها به شاعر پرآوازه‌ی ما، سیاوش کسرایی نسبت داده می‌شد و حتی اینجا و آنجا به نام او به چاپ هم رسید، بنا به توصیه‌ی برخی دوستان، بهتر دیدم یادداشت کوتاهی همراه این شعر کنم و بدین ترتیب بکوشم تا شاید به این توهم سرسخت، ریشه‌دار و حتی گاه آزاردهنده که هنوز که هنوز است پایداری نشان می‌دهد، پایان بدهم.

به‌گمان من شما هم همچون من، بر این باورید که به هیچ وجه گوارا نیست که شاعر اثری، هر بارخود را در وضعیتی بیابد که مجبور باشد دلیل و مدرک بیاورد تا ثابت کند شعری که خود او سروده، متعلق به دیگری نیست و تازه همیشه موفق هم نباشد! بی‌شک شما بهتر از من می دانید که درافتادن با توهمی که بر اثر نفوذ برخی از رسانه‌های گروهی جا باز کرده و گسترش یافته، کار چندان ساده‌ای نیست؛ مگر آن‌که با سلاح برابر به جنگ آن رفت. دلیل رویکرد من به شما این است.

در ضمن به آنهایی که شک و یقین‌شان در این مورد، نیرومندتر از آن است که آماده‌ی پذیرش چیزی غیر آن باشند، پیشنهاد می‌کنم دست کم به فهرست مجموعه شعرهای زنده‌یاد سیاوش کسرایی، از انتشارات «نشر کتاب نادر»، سال ۱۳۸۴، مراجعه کنند و اگر در آن، اثری از مجموعه‌ی شعر «بپا خیز ایران من» و یا شعرهایی که از این مجموعه به آن شاعر پرآوازه نسبت داده می‌شود، یافتند؛ بر باور خود اصرار ورزند!

با احترام و سپاس
جعفر مرزوقی (برزین آذرمهر)

رزم مشترک

همراه شو رفیق!
تنها
ممان به درد!

کین درد مشترک
هرگز جدا جدا
درمان نمی شود!

دشوار زندگی
هرگز برای ما
بی‌رزم مشترک
آسان نمی‌شود!

تنها
ممان به درد!
همراه شو رفیق!

تیرماه ۱۳۵۲

محمد قلمبر گفت...

جناب مرزوقی نظر شما در متن این پست قرارداده شد.
با احترام

fadayemam@hotmail.com گفت...

بنام خدا
ای برادران و خواهران، سی‌ سال انقلاب و از خود گذشتگی آخرش همین ؟ نمیتونم باور کنم که اینطور که با مردم رفتار میکنند با اصول اسلامی توافق داشته باشد . اینطور که به نظر میاید روز سالگرد انقلاب ما باید دوباره روی بام برویم تا ارزشهای این انقلاب را به خاطر خودمان و رهبرآنمان یاداوری کنیم که آیا انقلب اسلامی یعنی این ؟ تا وقتی‌ دیر نشده رهبران ما باید بیدار شوند که این طرز رفتار با ملت مسلمان واقعا غیر اسلامی هست خداوند از ظلم احدئ نخواهد گذشت . الله و اکبر ، الله و اکبر ، الله و اکبر